Przemysł Spożywczy 12/2025

Streszczenie: Artykuł przedstawia analizę cyfryzacji interakcji sieciowych przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w warunkach polikryzysu obejmującego popandemię, zaburzenia geopolityczne oraz kryzys energetyczny. Na podstawie literatury i danych statystycznych scharakteryzowano główne kierunki transformacji cyfrowej, w tym rozwój ERP, SCM, e-commerce, traceability oraz technologii Przemysłu 4.0. Przeprowadzono porównanie poziomu cyfryzacji w Polsce, krajach UE i Ukrainie, identyfikując kluczowe dysproporcje oraz czynniki przyspieszające adaptację technologii. Ujęcie studiów przypadków pozwoliło ukazać praktyczne efekty wdrożeń w obszarach efektywności operacyjnej, marketingu cyfrowego oraz współpracy B2B. Wyniki wskazują, że polikryzys stał się katalizatorem modernizacji sektora, a strategia interakcji cyfrowej stanowi obecnie warunek odporności i konkurencyjności przedsiębiorstw spożywczych.

SŁOWA KLUCZOWE: cyfryzacja, interakcja cyfrowa, strategia, przemysł spożywczy, polikryzys

Streszczenie: Artykuł analizuje znaczenie unijnej polityki handlowej – w szczególności umów o wolnym handlu (FTA) – dla rozwoju polskiego handlu rolno- spożywczego. Przedstawiono ewolucję Wspólnej Polityki Handlowej UE oraz kluczowe mechanizmy współczesnych porozumień handlowych, obejmujące m.in. liberalizację ceł, normy SPS/TBT i ochronę oznaczeń geograficznych. Szczególną uwagę poświęcono zmianom w handlu z Ukrainą po reformie DCFTA oraz potencjalnym skutkom umowy UE-Mercosur dla wrażliwych sektorów polskiego rolnictwa. Wnioski podkreślają konieczność wzmacniania konkurencyjności pozacenowej, inwestycji w jakość i innowacje, rozwoju produktów wysokoprzetworzonych oraz aktywnego udziału Polski w negocjacjach unijnych.

SŁOWA KLUCZOWE: handel rolno-spożywczy, umowy handlowe, Ukraina, Mercosur

Streszczenie: Kreatywność i innowacje są coraz ważniejsze dla ewolucji branży spożywczej, gdy firmy mierzą się z dynamicznie zmieniającymi się preferencjami konsumentów oraz rozwojem technologicznym w duchu zrównoważonej, ekologicznej produkcji. Nowości pomagają zaspokoić potrzeby kupujących w zakresie przyjemności, zdrowia, a jednocześnie z poszanowaniem środowiska. Identyfikacja potrzeb, przy zdolności elastycznego reagowania na nie, jest niezbędna dla funkcjonowania przemysłu. Zmiany w sposobie odżywiania zmierzające do zachowania zdrowia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego powodują, że żywność minimalnie przetworzona, funkcjonalna, spersonalizowana, z wykorzystaniem innowacyjnych surowców, opakowań czy technologii jest stale poszukiwana. Przemysł spożywczy to także stałe działania w zakresie przeciwdziałania marnotrawieniu żywności, zagospodarowania odpadów i dbałości o środowisko naturalne. Preferencje konsumentów ulegają ciągłym zmianom i istotne jest nie tylko poznanie ich potrzeb oraz oczekiwań, ale również ich wyprzedzanie. W artykule przedstawiono wybrane trendy żywieniowe i zmiany w zachowaniach współczesnych konsumentów żywności w odniesieniu do ich dobrostanu, bezpieczeństwa zdrowotnego i zrównoważonego rozwoju środowiska.

SŁOWA KLUCZOWE: innowacje, trendy w przemyśle spożywczym, preferencje konsumentów

Streszczenie: Przeprowadzone badania dotyczyły możliwości wykorzystania celulozy bakteryjnej (BC) w procesie uzdatniania obciążonych metalami ciężkimi odpadów rolnych, aby mogły być wykorzystane przez inne branże przemysłowe zgodnie z zasadami GOZ. Badania wykazały wyższą efektywność adsorpcji metali ciężkich przez celulozę bakteryjną uwodnioną, w stosunku do formy suszonej. Przy zastosowaniu uwodnionej formy BC spadek zawartości metali ciężkich w gnojowicy wynosił ok. 55% – w przypadku jonów ołowiu; ok. 53% – chromu; ok. 30% – molibdenu; ok. 30% – miedzi; ok. 6% kadmu; ok. 5% – żelaza; ok. 5% – cynku; i ok. 1% – niklu, w stosunku do próby kontrolnej. Wyniki badań są szczególnie istotne ze względu na ograniczenie ryzyka wprowadzania metali ciężkich do gleby wraz z nawozami naturalnymi oraz zmniejszenie możliwości przedostania się metali ciężkich do łańcucha pokarmowego poprzez spożywane rośliny uprawne.

SŁOWA KLUCZOWE: celuloza bakteryjna, metale ciężkie, uzdatnianie odpadów rolnych, nawozy naturalne

Streszczenie: Publikacja zawiera charakterystykę odpadów powstających w przetwórstwie rolno‑spożywczym oraz ich ilościowy potencjał w podziale na poszczególne województwa i powiaty (geoportal). Przedstawiono również możliwości zagospodarowania biomasy odpadowej na cele energetyczne, w tym wytwarzania biogazu i biometanu. Wskazano przy tym, że interaktywne narzędzia obliczeniowe, takie jak kalkulatory biogazowe, mogą stanowić praktyczne wsparcie przy planowaniu przyszłych inwestycji w różnych regionach kraju

SŁOWA KLUCZOWE: odpady rolno-spożywcze, biomasa odpadowa, biogazownia rolnicza, biometan

Streszczenie: Nanotechnologia to interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się materią w skali 1 do 100 nanometrów (nm) [11-13], która rewolucjonizuje przemysł spożywczy, oferując niepowtarzalne możliwości w zakresie przetwarzania, konserwowania, pakowania oraz kontroli jakości i bezpieczeństwa żywności. Unikalne właściwości fizyczne i chemiczne nanomateriałów pozwalają na tworzenie produktów o wydłużonej trwałości, lepszych walorach odżywczych i sensorycznych. W artykule przedstawiono kluczowe zastosowania nanotechnologii w przemyśle spożywczym, analizując związane z nimi korzyści, a także omówiono potencjalne podstawy toksykologiczne oraz ocenę ryzyka nanomateriałów w tych nowych produktach spożywczych i na celu zapewnienia bezpieczeństwa tych innowacji

SŁOWA KLUCZOWE: nanotechnologia, przemysł spożywczy, opakowania aktywne, nanosensory, bezpieczeństwo żywności, toksyczność nanomateriałów.

Streszczenie: Mleko kozie to produkt charakteryzujący się wysoką jakością wynikającą ze specyficznego składu chemicznego oraz właściwości odmiennych od mleka krowiego. Jest bogate w szereg składników odżywczych, w tym witamin i minerałów, pełnowartościowego białka oraz tłuszczu mlecznego. Drobne pęcherzyki tłuszczowe oraz większa frakcja krótkoi średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych w porównaniu do mleka krowiego skutkują lepszą strawnością i przyswajalnością oraz odmiennym, charakterystycznym aromatem. Z kolei, obecność białek typowych dla mleka koziego z niewielkim udziałem kazeiny-αs1 sprawiają, że wyroby na bazie mleka koziego znajdują szersze grono odbiorców, również wśród konsumentów z nietolerancją laktozy czy alergią na białka mleka krowiego. Mimo podobnej zawartości podstawowych składników odżywczych, mleko kozie wyróżnia się funkcjonalnością technologiczną oraz zastosowaniem w mleczarstwie, zwłaszcza w produkcji serów czy fermentowanych napojów mlecznych.

SŁOWA KLUCZOWE: mleko kozie, właściwości prozdrowotne, produkty mleczne