Przemysł spożywczy

Spis treści 9/2021; tom 75

GOSPODARKA

• 2 Polski handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w dobie pandemii COVID-19 -Małgorzata Bułkowska
  • W artykule przedstawiono zmiany w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w 2020 r. oraz perspektywy jego dalszego rozwoju w warunkach pandemii COVID-19. Pomimo obostrzeń wprowadzanych w gospodarce, utrudnień w transporcie towarów oraz zmian po stronie popytu, przewagi konkurencyjne pozwoliły Polsce umocnić pozycję eksportera netto żywności. W 2020r. wartość polskiego eksportu rolno-spożywczego wzrosła o 8%, osiągając 34,3 mld euro, natomiast wartość importu zwiększyła się o 6,7% do 22,7 mld euro. Tym samym nadwyżka handlowa ukształtowała się na poziomie 11,6 mld euro i była o 10,6% wyższa niż w 2019 r. Wzrostowi eksportu sprzyjała przede wszystkim sytuacja na globalnym rynku zbóż, jak również korzystny dla eksporterów kurs złotego. Kluczowe znaczenie dla utrzymania wysokiej dynamiki eksportu będzie miała zdolność do zwiększenia obecności na pozaunijnych rynkach zbytu. Poprawę perspektyw eksportowych może także przynieść zwiększenie udziału w sprzedaży produktów o większej wartości dodanej i z wyższą marżą.
    SŁOWA KLUCZOWE: handel zagraniczny, produkty rolno[1]spożywcze, pandemia COVID-19, brexit
• 10 Kierunki zmian w gastronomii w pandemii – Anna Gramza-Michałowska, Bartosz Kulczyński
  • Ostatnie kilkanaście miesięcy zdominowała pandemia wirusa Sars-CoV-2, która wpłynęła na zmiany w gastronomii i żywieniu zbiorowym na kolejne lata. Wpływ pandemii na gastronomię na całym świecie był niespotykanie szybki i dramatyczny. Gastronomia jest jednym z kluczowych elementów przemysłu spożywczego, w których wpływ kryzysu związanego z pandemią był i jest niejednokrotnie czynnikiem powodującym uniemożliwienie funkcjonowania, a co za tym idzie likwidację wielu restauracji, barów czy hoteli oraz ogromne straty dla współpracujących firm zewnętrznych. W świetle sytuacji zagrożenia epidemicznego gastronomia stanęła przed pytaniem jakie działania należy podjąć, aby przyczynić się do zmiany sposobu funkcjonowania gastronomii oraz, co jest dzisiaj jej głównym walorem i wyzwaniem na przyszłość
    SŁOWA KLUCZOWE: gastronomia, żywienie zbiorowe, pandemia, konsument

PRAWO

• 12 Aktualny stan prawny w zakresie zanieczyszczenia środków spożywczych ołowiem i kadmem – Monika Mania
  • W artykule przedstawiono za[1]stosowanie owadów będących dobrym źródłem białka i tłuszczu jako substytutu drogich pasz wysokobiałkowych w żywieniu drobiu. Scharakteryzowano wartość odżywczą wybranych owadów. Przedstawiono możliwości wykorzystania owadów w żywieniu drobiu i ich wpływ na dobrostan zwierząt oraz jakość mięsa oraz bariery w zastosowaniu owadów w żywieniu brojlerów. Wykazano, że wykorzystanie i wdrożenie nowych dodatków paszowych, tj. mączek z owadów w mieszankach pełnoporcjowych dla zwierząt gospodarskich w tym drobiu jest obiecujące. Niezbędne są dalsze badania dotyczące wartości odżywczej, poziomów włączenia w dietach i właściwości funkcjonalnych tego rodzaju składnika paszowego.
    SŁOWA KLUCZOWE: dodatki paszowe, owady, żywienie brojlerów, jakość mięsa

ŻYWNOŚĆ-ŻYWIENIE

• 15 Owady jako źródło składników odżywczych w żywieniu brojlerów – Halina Makała
  • W artykule przedstawiono zastosowanie owadów będących dobrym źródłem białka i tłuszczu jako substytutu drogich pasz wysokobiałkowych w żywieniu drobiu. Scharakteryzowano wartość odżywczą wybranych owadów. Przedstawiono możliwości wykorzystania owadów w żywieniu drobiu i ich wpływ na dobrostan zwierząt oraz jakość mięsa oraz bariery w zastosowaniu owadów w żywieniu brojlerów. Wykazano, że wykorzystanie i wdrożenie nowych dodatków paszowych, tj. mączek z owadów w mieszankach pełnoporcjowych dla zwierząt gospodarskich w tym drobiu jest obiecujące. Niezbędne są dalsze badania dotyczące wartości odżywczej, poziomów włączenia w dietach i właściwości funkcjonalnych tego rodzaju składnika paszowego.
    SŁOWA KLUCZOWE: dodatki paszowe, owady, żywienie brojlerów, jakość mięsa
• 20 Wartość odżywcza zbóż niechlebowych i możliwość ich wykorzystania w przemyśle – Jagoda Kępińska-Pacelik, Wioletta Biel
  • Stosowanie w przemyśle spożywczym gatunków zbóż niechlebowych, takich jak owies, jęczmień czy gryka, zyskuje na popularności ze względu na ich cenny skład chemiczny. Sugeruje się, że gatunki te powinny być wykorzystywane do produkcji żywności funkcjonalnej. Owies ma niepowtarzalny skład chemiczny, a kombinacja występujących w nim składników odżywczych i nieodżywczych stanowi o jego dużej przydatności w żywieniu ludzi. Poza owsem zwyczajnym wzrasta również za[1]interesowanie owsem nagim. Korzystne efekty spożywania owsa przypisuje się głównie obecności β-glukanu czy awentramidów. Również jęczmień jest obecnie wykorzystywany do produkcji żywności o cechach funkcjonalnych. Badania wskazują na możliwość wprowadzenia komponentów owsianych i jęczmiennych w skład produktów zbożowych (m.in. pieczywa), co pozwala na uzyskanie wyrobów o akceptowalnych cechach sensorycznych przy jednoczesnym zwiększeniu właściwości prozdrowotnych produktu końcowego. Zbożem niechlebowym jest także gryka – do niedawna postrzegana niemal wyłącznie jako składnik pieczywa dla osób chorych na celiakię. Gryka wykorzystywana jest także do produkcji żywności funkcjonalnej o wysokiej zawartości skrobi i flawonoidów oraz o niskim indeksie glikemicznym.
    SŁOWA KLUCZOWE: gryka zwyczajna, jęczmień zwyczajny, owies zwyczajny, zboża niechlebowe
• 28 Charakterystyka polskiego rynku internetowego olejów tłoczonych na zimno – Natalia Goździk, Małgorzata Wroniak
  • Scharakteryzowano polski rynek internetowy olejów tłoczonych na zimno na podstawie informacji z wybranych sklepów. Przeanalizowano asortyment 6 rodzajów olejów tłoczonych na zimno (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej słonecznikowy, olej lniany, olej rydzowy (lniankowy), olej konopny) w dwóch typach sklepów internetowych: supermarketach i sklepach specjalistycznych z uwzględnieniem dostępności, ceny, kraju pochodzenia, rodzaju opakowania i pojemności. W badanej grupie sklepów internetowych dostępnych było 41 rodzajów olejów tłoczonych na zimno, co łącznie stanowiło 330 produktów. Analizowane oleje z6 wybranych surowców stanowiły aż 51% badanego asortymentu. Największy i najbardziej zróżnicowany asortyment oferowały internetowe sklepy specjalistyczne, natomiast w supermarketach dostępne były głównie oliwy z oliwek. Najtańszym oferowanym olejem był olej rzepakowy w cenie 17,98 zł/l, a najdroższym olej konopny w cenie 249,00 zł/l. Oleje pochodziły z7 różnych krajów. Najbardziej popularnym opakowaniem były przeźroczyste, ciemnozielone i brązowe butelki szklane o pojemności 500 ml.
    SŁOWA KLUCZOWE: oleje tłoczone na zimno, handel elektroniczny, polski rynek internetowy

LOGISTYKA-OPAKOWANIA

• 35 Ocena Cyklu Życia (LCA) opakowań w koncepcji zrównoważonego rozwoju – Iwona Szymańska
  • Zrównoważony rozwój obejmuje równowagę pomiędzy wymaganiami środowiskowymi i społecznymi a rozwojem gospodarki. Niewłaściwe opakowanie może przyczynić się do wzrostu ilości strat żywności i odpadów opakowaniowych, a zarazem do ubożenia środowiska naturalnego. Dlatego branża opakowaniowa musi sprostać coraz bardziej restrykcyjnym przepisom legislacyjnym, które określają m.in. wyższe wymagane poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Metoda LCA (Ocena Cyklu Życia) umożliwia ocenę wpływu opakowania na środowisko w całym swoim cyklu życia, uwzględniając różne kategorie wpływu (np. emisje substancji, zagospodarowanie terenu, zużycie paliw kopalnych) oraz kategorie szkód (np. zdrowie ludzkie, jakość ekosystemu, zasoby). Badania naukowe pokazują, że rzetelna analiza LCA pozwala na wybór optymalnego rozwiązania opakowaniowego, w tym składu materiału opakowaniowego, kształtu i wielkości opakowania czy techniki pakowania, dla określonego rodzaju żywności.
    SŁOWA KLUCZOWE: opakowania, odpady, straty żywności, zrównoważony rozwój, ocena cyklu życia, metoda LCA

WYDARZENIA

• 43 75 lat Stowarzyszenia Naukowo – Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Spożywczego – Bronisław Wesołowski