GOSPODARKA
- Spożycie żywności w gospodarstwach domowych w Polsce (DOI10.15199/65.2021.11.1)
Mariola Kwasek 2
W artykule zaprezentowano poziom dochodów rozporządzalnych, wydatków, w tym wydatków na żywność, spożycia żywności w gospodarstwach domowych w Polsce oraz konsumpcja według grup społeczno-ekonomicznych (pracowników, rolników, pracujących na własny rachunek, emerytów i rencistów) w 2020 r.
Analiza spożycia żywności w omawianych grupach ludności w Polsce pozwoliła określić jak bardzo poziom spożycia artykułów żywnościowych mających istotny wpływ na zdrowie człowieka, czyli owoców, warzyw, mleka i ich przetworów oraz ryb i owoców morza różni się od zaleceń żywieniowych. Stwierdzono wysoki udział energii uzyskanej ze spożycia tłuszczów, wysoki poziom spożycia mięsa czerwonego i jego przetworów, jak również niskie spożycie warzyw, owoców i mleka oraz ich przetworów.
SŁOWA KLUCZOWE: dochody, wydatki, spożycie żywności, gospodarstwa domowe, zalecenia żywieniowe
TECHNIKA-TECHNOLOGIA
- Badania nad zastosowaniem techniki termowizyjnej do monitorowania jakości mikrobiologicznej wędliny drobiowej (DOI10.15199/65.2021.11.2)
Edyta Lipińska, Elżbieta Hać-Szymańczuk, Kamil Piwowarek, Weronika Gas 8
Celem pracy było sprawdzenie możliwości zastosowania techniki termowizyjnej do kontroli stopnia nieczyszczenia mikrobiologicznego wędliny drobiowej. Badaniom poddano próbki wędliny zanieczyszczone (w sposób kontrolowany) bakteriami z gatunku Proteus mirabilis. Zaobserwowano, że wraz ze wzrostem liczby drobnoustrojów wzrasta temperatura radiacyjna powierzchni wędliny, co może stanowić podstawę do opracowania metody diagnostycznej z wykorzystaniem systemu termografii aktywnej monitorującego jakość mikrobiologiczną żywności.
SŁOWA KLUCZOWE: jakość mikrobiologiczna, termografia, Proteus mirabilis
- Promieniowanie jonizujące – alternatywna metoda konserwacji żywności (DOI10.15199/65.2021.11.3)
Agnieszka Jackowska-Tracz 14
Promieniowanie jonizujące stosowane w radiacyjnej konserwacji żywności obejmuje promienie gamma (Ɣ), promienie hamowania (X) oraz wiązki elektronów (Elektron Beam – EB). Napromieniowanie żywności jest procesem, w którym opakowana żywność przez krótki czas poddawana jest działaniu np. wiązki szybkich elektronów. W UE przepisy dotyczące żywności i składników dopuszczonych do napromieniowania nie są zharmonizowane. W Polsce środki spożywcze mogą być napromieniowane wyłącznie w celu zmniejszenia liczby przypadków chorób odżywnościowych, zapobiegania psuciu się żywności, przedłużenia okresu przydatności do spożycia lub usunięcia organizmów szkodliwych dla zdrowia roślin lub dla żywności pochodzenia roślinnego. Etap radiacyjnej obróbki żywności powinien zostać ujęty w zakładowym planie HACCP, i podobnie jak każdy inny proces utrwalania żywności, nie może być traktowany jako substytut właściwych procedur dobrych praktyk higienicznych.
SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo żywności, promieniowanie jonizujące, źródła promieniowania, aspekty prawne, konserwacja żywności
ŻYWNOŚĆ-ŻYWIENIE
- Polifenole w piwie (DOI10.15199/65.2021.11.4)
Agnieszka Salamon 20
W artykule przedstawiono zalety umiarkowanej konsumpcji piwa i korzyści zdrowotne wynikające z obecności w piwie związków polifenolowych. Opisano źródła polifenoli w piwie, ich właściwości i znaczenie w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, trwałości i jakości sensorycznej oraz fizykochemicznej gotowego produktu. Zawartość polifenoli ogółem w wybranych próbkach piwa i napojów alkoholowych oznaczono metodą spektrofotometryczną z odczynnikiem Folin-Ciocalteu. Na podstawie uzyskanych wyników, wskazano piwa ciemne, a następnie – piwa mocne jako potencjalne źródło związków biologicznie czynnych w diecie, pod warunkiem umiarkowanego spożycia piwa.
SŁOWA KLUCZOWE: polifenole, piwo, napoje alkoholowe, umiarkowana konsumpcja piwa
- Możliwości zastosowania konopi włóknistych (Cannabis sativa L. var. sativa) w żywności (DOI10.15199/65.2021.11.5)
Patryk Pokorski, Monika Hoffmann 26
Nasiona konopi włóknistych, jadalnych owoców Cannabis sativa L. var. sativa, budzą duże zainteresowanie wśród konsumentów oraz producentów ze względu na ich wartość odżywczą, wszechstronne zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym oraz potencjał marketingowy. Konopie cieszą się również szerokim zainteresowaniem wśród naukowców, a jedne z najnowszych badań dotyczą wpływu ekstraktów pozyskanych z konopi: delta-9-tetrahydrokannabinolu (THC) oraz kannabidiolu (CBD) na jakość hedoniczną żywności oraz preferencje żywieniowe. Do przetworów konopnych, których wykorzystanie w przemyśle spożywczym nie budzi wątpliwości należą nasiona, olej z nasion, mąka z nasion konopi oraz odtłuszczone nasiona konopi. Kontrowersje pojawiają się przy wykorzystaniu innych części morfologicznych i pochodnych konopi, w których stężenie aktywnych związków, głównie CBD, jest wyższe niż w surowcu: ekstraktów i produktów je zawierających. W przeglądzie omówiono prozdrowotne właściwości Cannabis sativa L. var. sativa, dokonano charakterystyki przetworów pochodzenia konopnego z uwzględnieniem ich wpływu na percepcję żywności oraz przybliżono wybrane badania nad zastosowaniem konopi włóknistych w projektowaniu żywności.
SŁOWA KLUCZOWE: konopie włókniste, Cannabis sativa L. var. sativa, kannabidiol (CBD), produkty spożywcze
LOGISTYKA-OPAKOWALNICTWO
- Innowacje w pakowaniu żywności w gospodarce zrównoważonej (DOI10.15199/65.2021.11.6)
Grażyna Budryn, Agnieszka Nowak 32
W projektowaniu opakowań do żywności coraz częściej obserwowana jest integracja aspektów środowiskowych i gospodarki w obiegu zamkniętym. Odpowiedzią na wyznaczone cele zrównoważonego rozwoju jest stworzenie tzw. zrównoważonego opakowania, czyli produktu bezpiecznego przez cały cykl życia, wytwarzanego i poddawanego recyklingowi lub biodegradacji w sposób korzystny dla środowiska naturalnego. Jednocześnie opakowanie powinno wspomagać zrównoważoną gospodarkę żywnością. Ten cel pozwalają osiągnąć nowoczesne systemy pakowania w tym opakowania aktywne oraz inteligentne. W dalszym ciągu istnieje jednak potrzeba oceny oddziaływania na środowisko różnych materiałów/systemów opakowaniowych, aby ułatwić podjęcie decyzji o bardziej przyjaznym dla środowiska pakowaniu żywności.
SŁOWA KLUCZOWE: opakowania zrównoważone, opakowania aktywne, opakowania inteligentne