- Zarządzanie w gospodarce i społeczeństwie 5.0
Aneta Banaszak, Sławomir Banaszak
- S&OP jako narzędzie do zarządzania strategią firmy
Paweł Birecki
- W jaki sposób być dobrze zorganizowanym i jak robić dobre schematy blokowe?
Wojciech Moszczyński
- Polski handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w 2024 r. oraz w I kwartale 2025 r.
Poland’s foreign trade in products agri-food products in 2024 and in the first quarter of 2025
(DOI: 10.15199/65.2025.6.1)
Małgorzata Bułkowska
Streszczenie: W artykule przedstawiono zmiany w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w 2024 r. i I kwartale 2025 r. oraz wskazano najważniejsze wyzwania stojące przed polskimi producentami i eksporterami żywności. W 2024 r. nadal spadała dynamika polskiego eksportu rolno-spożywczego, ale mimo to sektor utrzymał silną pozycję w polskim handlu zagranicznym. Wartość eksportu osiągnęła rekordowy poziom 53,5 mld euro, a udział sektora w całkowitym eksporcie kraju wzrósł o 3,5 p.p. do 15,3%. Ponad 2-krotnie wyższe tempo wzrostu importu niż eksportu skutkowało zmniejszeniem nadwyżki handlowej o 4,4% z 18,7 mld euro do 17,9 mld euro. Wzrostowi importu produktów rolno-spożywczych sprzyjała m.in. aprecjacja waluty krajowej. Wyniki w I kwartale 2025 r. były lepsze w porównaniu do analogicznego okresu w 2024 r. Polscy producenci rolni i eksporterzy produktów rolno-spożywczych stają obecnie przed szeregiem istotnych wyzwań, zarówno o charakterze krajowym, jak i międzynarodowym. Do najważniejszych można zaliczyć konieczność dostosowania do przepisów związanych z Europejskim Zielonym Ładem oraz poszukiwanie takich przewag konkurencyjnych, które będą wyróżniać polskich producentów na rynku unijnym od tańszych dostawców z innych krajów, w tym dostawców z Ukrainy czy krajów Mercosur.
SŁOWA KLUCZOWE: produkty rolno-spożywcze, handel zagraniczny, autonomiczne środki handlowe , Ukraina, Mercosur
- Pestycydy w żywności – zagrożenie czy konieczność?
Agnieszka Wryk
- Dobrowolne systemy znakowania wartością odżywczą żywności w Europie
Voluntary nutritional labelling systems in Europe
(DOI: 10.15199/65.2025.6.2)
Anna Kaliszewska-Suchodoła, Katarzyna Chojnicka, Andrzej Babuchowski
Streszczenie: Znakowanie żywności ma za zadanie przekazywać informacje o danym produkcie, ale powinno również ułatwiać podjęcie decyzji konsumentowi o wartości żywieniowej i zdrowotnej danego środka spożywczego. W realizacji tego celu na terenie UE mają pomóc zawierane na etykietach, uregulowane stosownymi rozporządzeniami, oświadczenia żywieniowe i zdrowotne oraz coraz bardziej powszechne dobrowolne systemy znakowania wartością odżywczą na przodzie opakowania oraz znaki certyfikujące żywność o korzystnym profilu żywieniowym. W pracy przedstawiono dobrowolne systemy znakowania żywności funkcjonujące w poszczególnych krajach unijnych, ze szczególnym omówieniem Nutri-Score oraz systemu certyfikującego F-FOOD opracowanego przez polskich specjalistów z dziedziny medycyny oraz technologii żywienia i żywności. W świetle przedstawionych danych, zasadne wydają się dążenia KE zmierzające do opracowania jednego, spójnego oraz holistycznego systemu znakowania żywności, który będzie wsparciem konsumenta w odpowiednim bilansowaniu jego diety.
SŁOWA KLUCZOWE: znakowanie żywności, Nutri-Score, klasyfikacja żywności wg. NOVA i SigaF-FOOD
- Rola wody w przemyśle spożywczym
The role of water in the food industry
(DOI: 10.15199/65.2025.6.3)
Izabela Gajlewicz
Streszczenie: Woda odgrywa kluczową rolę w przemyśle spożywczym zarówno jako surowiec, jaki i składnik produktów oraz środek do czyszczenia, dezynfekcji i chłodzenia. Jest ona niezbędna w procesach technologicznych, takich jak mycie, pasteryzacja, gotowanie, fermentacja i chłodzenie. Zapewnienie odpowiedniej jakości wody i efektywne jej wykorzystanie są kluczowe dla bezpieczeństwa żywności, jakości produktów i ochrony środowiska. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie znaczenia wody w przemyśle spożywczym, opisanie jej roli, źródeł i jakości.
SŁOWA KLUCZOWE: rola wody, przemysł spożywczy, jakość wody, opakowania do żywności
- Recykling wody w przemyśle spożywczym ze szczególnym uwzględnieniem napojów – dlaczego jest to konieczne?
Water recycling in the food industry with a special focus on beverages – why is it necessary?
(DOI: 10.15199/65.2025.6.4)
Marta Lenartowicz- -Klik
Streszczenie: Woda należy do kluczowych czynników energetycznych biorących udział w procesie przetwórczym przemysłu spożywczego. Dotyczą jej zagadnienia określone w zasadach gospodarki cyrkularnej. Zgodnie z wymaganiami przemysłu spożywczego, zużyta woda procesowa, która ma być ponownie wykorzystana, musi być zdatna do picia. Inne zastosowania, takie jak woda uzupełniająca w kotle lub ciepła woda do czyszczenia, podlegają jeszcze bardziej rygorystycznym przepisom. Eksperci nieustannie zadają sobie pytanie nie czy?, ale kiedy? zabraknie nam wody pitnej [12, 32, 33, 34]. Rządowe instytucje skupiają się na fabrykach, jako największych udziałowcach zużycia wody i zachęcają ich przedstawicieli do podejmowania działań proekologicznych związanych z efektywnym wykorzystaniem tych zasobów [2, 6, 38]. W artykule omówiono kwestie związane z ponownym wykorzystaniem i recyklingiem wody w przemyśle spożywczym ze szczególnym uwzględnieniem napojów oraz przedstawiono przegląd możliwych technologii jej uzdatniania.
SŁOWA KLUCZOWE: woda, recykling, uzdatnianie