Wybór odpowiedniego magazynu dla branży spożywczej to decyzja strategiczna, która ma bezpośredni wpływ na jakość produktów, ciągłość łańcucha dostaw oraz spełnienie wymogów prawnych i sanitarnych. W przeciwieństwie do innych sektorów, logistyka żywności wymaga szczególnej staranności, zarówno w zakresie warunków przechowywania, jak i przestrzegania norm prawnych.
Produkty spożywcze charakteryzują się zróżnicowaną trwałością, wrażliwością na temperaturę, wilgotność, światło czy kontakt z innymi towarami. Przechowywanie ich wymaga zastosowania odpowiednich rozwiązań technologicznych oraz przestrzegania rygorystycznych zasad higieny.
Podstawowe rodzaje magazynów dla produktów spożywczych
Rodzaj magazynu zależy od specyfiki przechowywanych w nim towarów. Pośrednio będzie więc uzależniony od specjalizacji firmy. Podstawowe rodzaje magazynów dla produktów spożywczych to:
- magazyny suche – w nich przechowywane są produkty niewymagające chłodzenia, takich jak mąki, kasze, makarony. Najczęściej w takich przypadkach musi być utrzymywana odpowiednia temperatura oraz niska wilgotność powietrza. Towary muszą być też odizolowane od czynników zewnętrznych, a także promieni słonecznych.
- magazyny chłodnicze – w tym przypadku istotna jest temperatura utrzymywana na stałym poziomie od 0°C do +10°C. W nich przechowywany jest m.in. nabiał i wędliny.
- magazyny mroźnicze (mroźnie) – w nich przechowywane są produkty, takie jak mięso, lody, mrożonki, które wymagają temperatury poniżej 0°C. W zależności od rodzaju towaru może ona sięgać od kilkunastu do kilkudziesięciu stopni na minusie. Często są one wyposażane w dodatkowe generatory wytwarzające prąd dla urządzeń chłodniczych w przypadku przerwy w jego dostawie.
- magazyny wielostrefowe – umożliwiające przechowywanie różnych typów produktów w jednej lokalizacji, z wydzielonymi strefami temperaturowymi. To rozwiązanie dobre dla firm o szerokim asortymencie produktów.
Lokalizacja – klucz do sukcesu
Dobór właściwej lokalizacji ma ogromne znaczenie w przypadku większości nieruchomości. Podobnie jest w przypadku nieruchomości komercyjnych, jakimi są magazyny. W przypadku produktów spożywczych jego położenie będzie szczególnie istotne.
W logistyce spożywczej lokalizacja odgrywa kluczową rolę zarówno dla optymalizacji kosztów, jak i zapewnienia świeżości i odpowiedniej jakości oferowanych produktów.
Aby zapewnić bliskość klientów i dostawców, najlepszym rozwiązaniem jest lokalizacja magazynu w pobliżu głównych punktów dystrybucji lub zakładów produkcyjnych. Dla sieci handlowych ważne jest, by magazyn znajdował się blisko głównych rynków zbytu, czyli centrów miast lub centrów logistycznych. Takie oferty można znaleźć w kategorii budynki użytkowe na Nieruchomosci-online.pl
W zależności od skali prowadzonego biznesu lokalizacje warto dobierać pod kątem rozbudowanej infrastruktury drogowej zapewniającej sprawną komunikację również dla pojazdów o większych gabarytach. W takim przypadku dobrym wyborem będą centra logistyczne w pobliżu dróg krajowych i autostrad, a w pewnych przypadkach również terminali kolejowych. Centra takie oferują odpowiednią powierzchnię magazynową oraz możliwość obsługi pojazdów ciężarowych wraz z dostępnością miejsc parkingowych.
Lokalizacja będzie też wpływać na koszty. Warto więc rozważyć kompromis między lokalizacja w centrum miasta a kosztami operacyjnymi. Czasami lepszym rozwiązaniem będzie bardziej oddalony magazyn, pod warunkiem, że zapewniona zostanie odpowiednia komunikacja.
Wymogi prawne i sanitarne
Branża spożywcza podlega ścisłej kontroli instytucji państwowych, w tym Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS), Inspekcji Weterynaryjnej oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Każdy magazyn żywności musi spełniać określone standardy oraz normy prawne.
Każdy magazyn żywnościowy musi być zarejestrowany w lokalnym sanepidzie jako zakład zajmujący się obrotem żywnością. Niektóre rodzaje produktów, takie jak mięso oraz wyroby pochodzenia zwierzęcego mogą wymagać zatwierdzenia przez inspekcję weterynaryjną.
Pomieszczenia magazynowe muszą być łatwe do utrzymania w czystości, wykonane z materiałów odpornych na wilgoć, bezpiecznych dla zdrowia oraz umożliwiających dezynfekcję. Muszą być także zabezpieczone przed dostępem szkodników.
Część magazynowa musi być oddzielona od pomieszczeń biurowych, socjalnych dla pracowników oraz przestrzeni, w której mogą przebywać osoby postronne, np. kontrahenci. Pracownicy muszą mieć dostęp do szatni oraz odpowiedniej klasy środków czystości.
Aspekty praktyczne przy wyborze magazynu
Oprócz wymogów prawnych kluczowe są kwestie praktyczne związane z codzienną obsługą logistyczną. Magazyn musi być funkcjonalny i dostosowany do potrzeb przedsiębiorcy. Musi być on dostosowany do rotacji towarów w różnych systemach. W przypadku artykułów spożywczych może być to między innymi FIFO (first in, first out), w którym produkty, które jako pierwsze dotarły do magazynu, również jako pierwsze są przekazywane do dalszej dystrybucji. Innym często wykorzystywanym systemem jest również FEFO (first expired, first out). W tym przypadku do odbiorców w pierwszej kolejności przekazywane są produkty z najkrótszą datą przydatności.
Układ przestrzenny powinien umożliwiać łatwy dostęp do palet, wydzielenie stref załadunku i rozładunku, a także miejsca do kontroli jakości. Ważne są wydajne i zgodne z obowiązującymi normami systemy chłodzenia, wentylacji, monitoringu temperatury oraz automatyzacji procesów magazynowych (np. WMS – Warehouse Management System). Wysoka automatyzacja wpływa na redukcję błędów, zwiększenie efektywności operacyjnej i obniżenie kosztów.
W przypadku większości nowoczesnych magazynów zapewnione są odpowiednie zabezpieczenia przed pożarem (czujniki, systemy gaśnicze), systemy monitoringu CCTV oraz kontrola dostępu. W przypadku żywności istotne są też systemy traceability, umożliwiające śledzenie pochodzenia towaru. Więcej porad prawnych i aktualności z rynku nieruchomości komercyjnych znajdziesz tutaj.
Najem, dzierżawa czy budowa własnego magazynu?
W zależności od potrzeb, lokalizacji, środków na inwestycje, czy planów rozwoju, przedsiębiorca musi zadecydować, czy będzie dzierżawił (wynajmował) magazyn, kupi istniejący obiekt lub będzie budował. Każde rozwiązanie ma zalety, ale również ograniczenia. Wynikają one m.in. z możliwości dostosowania obiektu do potrzeb. Najwięcej możliwości i w zasadzie brak ograniczeń daje budowa obiektu zgodnie ze spersonalizowanym projektem. Jest to jednak najbardziej kosztowne rozwiązanie, ponieważ oprócz nakładów na samą budowę wymaga jeszcze środków finansowych na zakup odpowiedniego gruntu.
Z tego powodu najlepszym rozwiązaniem często jest wynajęcie nowoczesnej powierzchni magazynowej, która może zostać dostosowana do potrzeb prowadzonej działalności.
Znalezienie odpowiedniego magazynu dla branży spożywczej wymaga dobrego rozpoznania rynku, przeanalizowania działań konkurencji oraz analizy kosztów. Im większa skala przedsięwzięcia, tym większej uwagi wymaga. Czas poświęcony na gruntowną analizę może się jednak zwrócić w postaci wyższej rentowności prowadzonej działalności.
