GOSPODARKA
- Sektor mięsa czerwonego i drobiowego w Polsce w czasie pandemii koronawirusa COVID-19 (DOI10.15199/65.2022.4.1)
Robert Mroczek 3
W artykule podjęto się oceny krajowego sektora mięsa czerwonego i drobiowego w czasie trwania pandemii koronawirusa COVID-19. Według prognozy IERiGŻ-PIB produkcja mięsa w Polsce w 2021 r. wyniosła ok. 5200 tys. t (w wadze bitej ciepłej – w.b.c.) i była o niespełna 1% mniejsza niż w 2020 r. Produkcja mięsa wieprzowego i wołowego mogła zwiększyć się odpowiednio o 0,9 i 5,7% (do ok. 1870 i 598 tys. t), zaś drobiowego zmniejszyła się o ok. 3% i wyniosła ok. 2732 tys. t (w w.b.c.).
Wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego w Polsce w latach 2020-2021 należały do najlepszych w ostatnich latach. Pogorszyła się natomiast sytuacja ekonomiczno-finansowa firm przemysłu drobiarskiego, zwłaszcza w pierwszym roku pandemii, na co wpływ miała m.in. grypa ptaków. Nie nastąpiło załamanie w eksporcie mięsa, a jego mniejsza sprzedaż w niektórych kwartałach była zjawiskiem przejściowym.
SŁOWA KLUCZOWE: pandemia, produkcja mięsa, przemysł mięsny, branża drobiarska
- Cyfryzacja przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce – stan obecny i perspektywy (DOI10.15199/65.2022.4.2)
Katarzyna Kosior 12
Artykuł analizuje stan zaawansowania i perspektywy cyfrowej transformacji w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w Polsce. W ocenie wykorzystano wskaźnik intensywności cyfrowej Eurostatu oraz wyniki badań DIGI Index firmy Siemens. Zdecydowana większość przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce nie przekroczyła progu 3 punktów na 12. punktowej skali stosowanej przez Eurostat do obliczania DII (w ostatnich latach było to średnio ponad 70% przedsiębiorstw zatrudniających 10 i więcej osób). Niski poziom cyfryzacji potwierdzają również badania DIGI Index na grupie przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 249 pracowników (zarówno w 2020 r., jak i w 2021 r. wynik ten wyniósł tylko 1,7). Przeprowadzona ocena pozwala również stwierdzić, że pandemia Covid-19 w umiarkowanym stopniu wpłynęła na przyspieszenie cyfrowych zmian w przedsiębiorstwach sektora. Słabe oceny stanu zaawansowania cyfryzacji w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w Polsce mogą niepokoić, zwłaszcza w kontekście rosnących oczekiwań rynku odnośnie do udziału przedsiębiorstw sektora w budowie zrównoważonej, konkurencyjnej i odpornej na wstrząsy gospodarki żywnościowej.
SŁOWA KLUCZOWE: przemysł spożywczy, cyfryzacja przedsiębiorstw, wskaźnik intensywności cyfrowej, DIGI index
TECHNIKA-TECHNOLOGIA
- Nowoczesne urządzenie do przechowywania żywności (DOI10.15199/65.2022.4.3)
Magdalena Wróbel-Jędrzejewska, Elżbieta Polak 21
W artykule przedstawiono prace badawcze służące zaprojektowaniu i zbudowaniu prototypu urządzenia (typu paczkomat dla żywności), złożonego z niewielkich komór (boksów), w dwóch wariantach: chłodniczych i mroźniczych, zapewniających warunki temperaturowe (+5°C lub -18°C), umożliwiające przechowywanie żywności. Scharakteryzowano rezultaty weryfikacji działania innowacyjnego urządzenia MainBox w rzeczywistych warunkach. Opisano badania przeprowadzane z wykorzystaniem kamery termowizyjnej i systemu monitoringu temperatur modułu chłodniczego i mroźniczego. W oparciu o uzyskane wyniki określono optymalne warunki pracy urządzenia.
SŁOWA KLUCZOWE: łańcuch chłodniczy, e-zakupy, paczkomat dla żywności, przechowywanie żywności
- Charakterystyka pomp próżniowych stosowanych w przemyśle spożywczym (DOI10.15199/65.2022.4.4)
Piotr Cyklis 29
W artykule omówiono przykładowe zastosowania pomp próżniowych w przemyśle spożywczym. Przedstawiono wymagania dotyczące próżni oraz ich spełnienie w przypadku różnych konstrukcji pomp próżniowych. Zwrócono uwagę na wymogi higieniczne dla urządzeń sprężających, w szczególności dotyczących czystości gazu. Przedstawiono wybrane zastosowania pomp: z wirującym pierścieniem cieczy, łopatkowej, spiralnej, śrubowej oraz z podwójnymi rotorami. Zestawiono wymogi, czyli założenia projektowe, które należy przedstawić przy projektowaniu instalacji próżniowej w zakładach przemysłu spożywczego. Ważnym elementem instalacji poza samymi pompami są urządzenia towarzyszące, a w szczególności filtry pyłowe, odolejacze i odemglacze. Pełnią one dwojaką rolę: z jednej strony zapewniają czystość gazu, a z drugiej zabezpieczają pompę przed uszkodzeniem. Przy projektowaniu należy uwzględnić spadek ciśnienia w pompach, czyli warto stosować urządzenia dobrej jakości.
SŁOWA KLUCZOWE: pompy próżniowe, zastosowanie, przemysł spożywczy
ŻYWNOŚĆ-ŻYWIENIE
- Fortyfikacja magnezem napojów funkcjonalnych (DOI10.15199/65.2022.4.5)
Monika Szymańska, Dorota Kręgiel 36
W ostatnich 10 latach nastąpił wyraźny wzrost zainteresowania magnezem i formą jego codziennej suplementacji. To zainteresowanie ma uzasadnienie, gdyż magnez jest czwartym, pod względem zawartości, pierwiastkiem ciała człowieka, wykazującym holistyczny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Niedobór magnezu może powodować nie tylko stany niepokoju, zdenerwowania, lęku, zniecierpliwienia, ale także zwiększać pobudliwość mięśnia sercowego i zaburzać procesy mineralizacji kości. Dlatego suplementacja diety magnezem poprzez lub stosowanie produktów fortyfikowanych, np. napojów funkcjonalnych, może być wygodnym sposobem uzupełnienia niedoborów tego pierwiastka w organizmie człowieka. W artykule dokonano przeglądu literatury dotyczącej magnezu i jego znaczenia dla organizmu
człowieka oraz zagadnień związanych z fortyfikacją napojów funkcjonalnych.
SŁOWA KLUCZOWE: magnez, suplementacja, fortyfikacja, napoje funkcjonalne
- Wpływ pandemii Sars-CoV-2 na postrzeganie idei „Slow Food” przez studentów (DOI10.15199/65.2022.4.6)
Anna Gramza-Michałowska, Dominika Chudziak, Anna Jędrusek-Golińska, Bartosz Kulczyński 41
Moda na żywność wygodną i szybką do spożycia spowodowała, że konsument nie zwraca uwagi na jakość i wartość odżywczą posiłku, a jego głównym zadaniem jest zaspokojenie głodu. Niestety ostatnie dwa lata wymusiły zmianę nawyków żywieniowych i społecznych, co poniekąd wyzwoliło nowe trendy lub pozwoliło sięgnąć po znane, które obecnie przeżywają swój renesans. Jednym z takich trendów jest idea „Slow Food”. Okres pandemii doprowadził do nieoczekiwanej i gwałtownej zmiany zachowań ludzi, co było powodem wprowadzenia nagłych zmian, zaczynając od trybu pracy ze stacjonarnego na zdalny, kończąc na nowym modelu zakupów spożywczych i kontaktów towarzyskich. Wpłynęło to na wiele aspektów życia społeczeństwa, dlatego postanowiono ocenić oddziaływanie pandemii na nawyki żywieniowe i postrzeganie ruchu „Slow Food” wśród polskich studentów.
Uzyskane wyniki badań potwierdziły znaczący wpływ pandemii SARS-CoV-2 na zmianę nawyków żywieniowych studentów, szczególnie zmiana trybu nauki i pracy studentów. Potwierdzono ponadto, że idea „Slow Food” nie jest dobrze znana wśród studentów polskich uczelni, przy czym niewielka grupa badanych wie, jakie są cele organizacji oraz to, czym zajmuje się flagowy projekt „Arka Smaku”.
SŁOWA KLUCZOWE: Slow Food, Arka Smaku, zrównoważona produkcja żywności, pandemia, SARS-CoV-2, nawyki żywieniowe, studenci