GOSPODARKA
- Brexit: Umowa między UE a Wielką Brytanią pozwoliła uniknąć chaosu w polsko-brytyjskim handlu rolno-spożywczym (DOI10.15199/65.2021.5.1)
Łukasz Ambroziak 2
Celem artykułu jest charakterystyka wybranych elementów Umowy o handlu i współpracy między UE a Wlk. Brytanią (Trade and Cooperation Agreement – TCA) oraz dotychczasowego wpływu brexitu na polsko-brytyjski handel rolno-spożywczy. Uzgodniona zaledwie kilka dni przed upływem okresu przejściowego Umowa TCA pozwoliła uniknąć paraliżu w handlu Polski z Wlk. Brytanią. Jednakże nie obyło się bez wyraźnego załamania we wzajemnych obrotach, w szczególności w przywozie z Wlk. Brytanii. Umowa TCA przewiduje, co prawda, bezcłowy handel towarami (pod warunkiem spełnienia reguł pochodzenia), jednakże powróciły kontrole graniczne, w tym w zakresie spełnienia norm sanitarnych i fitosanitarnych, co wiąże się z obowiązkiem przygotowania odpowiedniej dokumentacji. Długofalowo Wlk. Brytania straci na znaczeniu jako rynek zbytu polskich produktów rolno-spożywczych. Skala tego spadku będzie zależeć od tego, jak szybko polskie przedsiębiorstwa zaadaptują się do nowych warunków. A to będzie widoczne już po kilku miesiącach funkcjonowania Wlk. Brytanii poza UE
SŁOWA KLUCZOWE: brexit, handel rolno-spożywczy, Polska, Wielka Brytania
- Rozwój start-upów w segmencie agtech i foodtech – charakterystyka, modele biznesowe, finansowanie (DOI10.15199/65.2021.5.2)
Katarzyna Kosior 8
Przemysł spożywczy i napojowy – obok robotyki, sztucznej inteligencji, transportu i biotechnologii – zaliczany jest obecnie do sektorów o największym potencjale wzrostu pod względem wysokości finansowania i umów inwestycyjnych ze start-upami. Zgodnie z szacunkami, w 2020 roku start-upy agtech i foodtech pozyskały z funduszy Venture Capital iPrivate Equity łącznie ponad 26,1 mld USD, o15,5% więcej niż w roku 2019. Wpływ na wyraźny wzrost zainteresowania działalnością start-upową w sektorze agtech i foodtech miała pandemia COVID-19. Dynamicznie rozwijały się w szczególności start-upy z branży e-grocery, start-upy oferujące dostawy posiłków do domu oraz produkujące alternatywy dla produktów pochodzenia zwierzęcego. Problemem pozostawała jednak koncentracja inwestycji w pojedynczych lokalizacjach – największe rundy finansowania trafiały głównie do start-upów zlokalizowanych w Stanach Zjednoczonych i krajach azjatyckich. Choć produkty, usługi i modele biznesowe start-upów europejskich wydaje się cechować równie wysoka innowacyjność, uzyskują one wyraźnie mniejsze wsparcie finansowe na testowanie swoich pomysłów i dalszy rozwój.
SŁOWA KLUCZOWE: nowe modele biznesowe w sektorze rolno-spożywczym, start-upy agtech i foodtech, finansowanie start-upów
TECHNIKA-TECHNOLOGIA
- Porównanie tradycyjnego zakwasu buraczanego z fermentowanym sokiem buraczanym (DOI10.15199/65.2021.5.3)
Artur Kiełb, Martyna Walczuk, Wiktoria Wilkowska, Weronika Zduńczyk, Dorota Zielińska 16
Celem pracy było porównanie tradycyjnego zakwasu buraczanego, powstałego na drodze spontanicznej fermentacji, z fermentowanym sokiem buraczanym wytworzonym z użyciem kultur bakterii probiotycznych (Lactobacillus rhamnosus GG, Lactobacillus acidophilus LA5, Lactobacillus fermentum S21). Największą liczebność bakterii zaobserwowano w próbach fermentowanego soku wykonanych z użyciem szczepów S21 oraz LGG. W przeprowadzonej ocenie sensorycznej, najlepiej oceniony został sok buraczany fermentowany szczepem LGG.
SŁOWA KLUCZOWE: burak, sok, zakwas, probiotyki
- Kwaszenie warzyw i owoców (DOI10.15199/65.2021.5.4)
Janusz Czapski 20
Fermentacja kwasu mlekowego jest znana jako jedna z najstarszych metod utrwalania różnych surowców, w tym owoców i warzyw. Konsument ma zaufanie do fermentowanych kwaszonek kojarząc je z naturalnością i pozytywnym wpływem ich spożycia na zdrowie. W artykule omówiono zagadnienia dotyczące otrzymywania naturalnie fermentowanych kwaszonek, ich wartości żywieniowej i bezpieczeństwa zdrowotnego. Rozwój produkcji kwaszonek wymaga wielu badań, polegających m.in. na opracowywaniu nowych kultur starterowych, kompleksowych badań ich funkcji żywieniowych i bezpieczeństwa stosowania. Wykorzystanie większej liczby gatunków warzyw i włączenie owoców do produkcji kwaszonek jest drogą mającą na celu zwiększenie spożycia różnorodnych związków o działaniu korzystnym dla konsumenta. Wytwarzanie takich produktów jest możliwe w małych przetwórniach. Ważnym uzupełnieniem naszej diety mogą być również fermentowane soki
SŁOWA KLUCZOWE: warzywa, owoce, fermentacja kwasu mlekowego, jakość
ŻYWNOŚĆ-ŻYWIENIE
- Ostryż barwierski (Curcuma longa L.) – źródło kurkuminy, wykorzystanie w przemyśle spożywczym i medycynie (DOI10.15199/65.2021.5.5)
Jagoda Kępińska-Pacelik, Wioletta Biel 25
Od wieków człowiek wykorzystuje produkty roślinne nie tylko do celów kulinarnych, ale i leczniczych. Ostryż barwierski (długi/kurkuma) należy do rodziny imbirowatych i na szeroką skalę uprawiany jest w Azji. Ważnym jego producentem są Chiny, ale światową potęgę w jego uprawie stanowią Indie. Jest to roślina wykorzystywana jako przyprawa oraz jako barwnik spożywczy, a także w medycynie. Czynnikami biologicznie aktywnymi, którym kurkuma zawdzięcza swoje niezwykłe właściwości i kolor, są kurkuminoidy. Jest to grupa substancji, do których zalicza się kurkuminę, demetoksykurkuminę oraz bis-demetoksykurkuminę. Kurkumina stosowana jest jako żółtopomarańczowy barwnik spożywczy. Może być używana jako samodzielny dodatek do potraw lub składnik mieszanek przyprawowych, np. curry. Do najważniejszych prozdrowotnych działań obserwowanych po podaniu kurkuminoidów zalicza się działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne. Jak donoszą aktualne badania związki zawarte w kurkumie mogą przyczynić się do ochrony organizmu przed zakażeniem SARS-CoV-2.
SŁOWA KLUCZOWE: barwnik, kurkuminoidy, ostryż barwierski, właściwości prozdrowotne
- Canihua i komosa ryżowa – porównanie wybranych właściwości prozdrowotnych bezglutenowych pseudozbóż (DOI10.15199/65.2021.5.6)
Sylwia Sady, Maria Sielicka-Różyńska 29
Spośród pseudozbóż, czyli grupy roślin niebędących zbożami, ale przypominającymi je ze względu na wygląd, skład chemiczny nasion oraz podobne zastosowania przemysłowe, szczególne miejsce zajmują canihua ikomosa ryżowa. W artykule dokonano porównania wybranych właściwości prozdrowotnych nasion jednej odmiany canihua oraz trzech odmian komosy ryżowej. Badane nasiona charakteryzują się wysoką pojemnością przeciwutleniającą i znaczną zawartością związków fenolowych, przy czym dwukrotnie wyższą aktywność przeciwrodnikową i siłę redukującą wykazała canihua. Nasiona canihua ikomosy ryżowej są cennym źródłem tłuszczu okorzystnym składzie kwasów tłuszczowych, gdyż zawierają 53,5-63,1% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Canihua w porównaniu z komosą ryżową zawiera istotnie wyższą ilość wapnia oraz mikroelementów, takich jak żelazo, mangan, cynk i miedź. Nie stwierdzono istotnego wpływu badanych odmian komosy ryżowej na właściwości prozdrowotne
SŁOWA KLUCZOWE: pseudozboża, canihua, komosa ryżowa, aktywność przeciwutleniająca, bez glutenu
LOGISTYKA-OPAKOWANIA
- Współczesne rozwiązania i trendy w pakowaniu mięsa i przetworów mięsnych (DOI10.15199/65.2021.5.7)
Halina Makała 34
Mięso i przetwory mięsne wymagają opakowań, które spełniają najwyższe standardy jakościowe. Pozwalają na zapewnienie bezpieczeństwa zarówno surowcom jak i przetworom mięsnym oraz wygodne i funkcjonalne użytkowanie przez konsumenta. Zdecydowana większość opakowań przeznaczonych do pakowania mięsa i jego przetworów wykonana jest z tworzyw syntetycznych, w postaci folii, tacek, woreczków oraz pojemników, które mają bezpośredni kontakt z surowcem czy gotowym produktem. Opakowania aktywne i inteligentne są przyszłościowym kierunkiem rozwoju opakowalnictwa żywności w Polsce, w tym również dla mięsa i przetworów mięsnych. Wpływ na taką sytuację będą miały stale doskonalona technologia produkcji oraz rosnąca świadomość konsumentów i kształtowanie się nowych nawyków kupowania.
SŁOWA KLUCZOWE: opakowania, mięso i przetwory mięsne, opakowania aktywne i inteligentne