Na początku maja 2024r. do sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi trafił poselski projekt ustawy o sprzedaży detalicznej produktów lokalnych. Projekt zakłada, że placówkach handlu detalicznego o powierzchni powyżej 250m2 sprzedawca żywności takiej jak: owoce i warzywa, mięso i produkty mięsne, mleko i produkty mleczne lub pieczywo jest zobowiązany do oferowania produktów z tych kategorii w ilości nie mniejszej niż 2/3 pochodzącej od wytwórców lokalnych – w pierwszej kolejności z danego powiatu i z powiatów przyległych, następnie z województwa i województw przyległych, a w trzeciej kolejności z województw przyległych do województw przyległych. Ponadto sprzedawca żywności zobligowany będzie do prowadzenia kampanii edukacyjno-informacyjnych dotyczących produktów lokalnych oraz umieszczania informacji o pochodzeniu sprzedawanych produktów. Pod projektem podpisała się grupa Posłów PiS.
W dniu 29 maja 2024r. Związek Polskich Przetwórców Mleka przekazał swoje stanowisko w tej sprawie do przewodniczących ww. komisji, stanowczo domagając się zaprzestania dalszych prac nad projektem.
Projekt przewiduje głęboką ingerencję w funkcjonowanie rynku, co w konsekwencji doprowadzi do zakłócenia swobodny przepływów towarów na obszarze Unii Europejskiej oraz godzi w zasadę swobody zawierania umów – gdyż poprzez przyjęcie kryterium geograficznego de facto wskazuje, z którymi dostawcami i poprzez przyjęcie kryterium ilościowego na jakie wielkości dostaw placówka handlowa ma zawierać umowy dostaw. Warto zauważyć, że na niezgodność projektowanych przepisów z prawem UE zwróciło również uwagę Biuro Analiz Sejmowych.
Ponadto projektowana definicja „sprzedawcy żywności” odnosi się zarówno do placówek handlowych, podmiotów pośredniczących, jak też dostawców żywności (przetwórców – producentów wyrobów gotowych) oraz do producentów surowców podstawowych, czyli rolników, co rodzi poważne konsekwencje w postaci obowiązków wynikających z treści projektu, które będą niemożliwe do spełnienia przez niektóre kategorie podmiotów objętych definicją „sprzedawcy żywności”.
Warto jednocześnie zauważyć, że zakłady przetwórstwa mleka, niejednokrotnie pozyskują surowiec do produkcji z gospodarstw położonych w całym kraju. Oznacza to, że aby spełnić wymogi projektu musiałyby dokonywać segregacji mleka pochodzącego np. z poszczególnych powiatów i województw w linii (odrębne zbiorniki na mleko dla poszczególnych powiatów i województw i odrębne linie produkcyjne) lub w czasie (poszczególne partie mleka pochodzącego z różnych powiatów i województw poddawane by były przetworzeniu w różnym czasie). Jest to oczywiście sytuacja generująca olbrzymie i całkowicie zbędne koszty finansowe, logistyczne i czasowe. Dotychczas działające centra logistyczne – zarówno sieci handlowych, jak też ich dostawców będą zmuszone do całkowitej zmiany zasad działania, by uwzględnić osobne strumienie towarowe z poszczególnych powiatów i województw. Innymi słowy realizacja wymagań projektu nie tylko ograniczy możliwości sprzedaży produktów gotowych, ale również możliwości zakupu surowców do ich produkcji. Dla jednych firm oznaczać to będzie gigantyczne koszty, dla innych całkowitą zmianę modelu biznesowego a dla pozostałych upadłość.
Szczegółowe stanowisko ZPPM dotyczące projektu dostępne jest pod adresem: https://www.portalmleczarski.pl/2024/05/23/stanowisko-zppm-w-sprawie-projektu-ustawy-o-sprzedazy-detalicznej-produktow-lokalnych/
Marcin Hydzik
Prezes Zarządu ZPPM
