W obliczu dynamicznych zmian i zagrożeń dla branży mięsnej, 26 lutego 2025 roku w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej w Grochówce, w gminie Zbuczyn, odbyła się konferencja
pt. „Bezpieczeństwo Żywności – Nadzór, Podział Kompetencji oraz Wymiana Doświadczeń we Współpracy Pomiędzy Służbami Weterynaryjnymi a Branżą Mięsną”. Wydarzenie, zorganizowane przez Związek POLSKIE MIĘSO, zgromadziło kluczowych przedstawicieli administracji weterynaryjnej, ekspertów z sektora hodowlanego oraz liderów rynku mięsnego, którzy debatowali nad najważniejszymi problemami i strategią odbudowy trzody chlewnej.
Konferencja stanowiła część długoterminowego programu szkoleń finansowanego przez Fundusz Promocji Mięsa Wieprzowego. Co roku organizowane są trzy takie spotkania,
w których uczestniczą hodowcy świń, przedsiębiorcy z branży przetwórstwa mięsnego, myśliwi oraz przedstawiciele służb weterynaryjnych. Wiedza uczestników jest systematycznie oceniana za pomocą ankiet, które umożliwiają jej weryfikację oraz zapewniają wysoką jakość szkoleń.
Celem, który postawił sobie Związek POLSKIE MIĘSO, jest zwiększenie świadomości i wiedzy branży mięsnej na temat zagrożeń związanych z afrykańskim pomorem świń (ASF) oraz wdrażanie skutecznych metod zapobiegania i kontroli. Związek dąży do poprawy standardów bioasekuracji w hodowlach, edukacji na temat odpowiedzialnego zarządzania produkcją mięsa, a także wspierania zrównoważonego rozwoju sektora mięsnego w Polsce. Poprzez organizowanie szkoleń i konferencji Związek ma na celu podnoszenie kwalifikacji branży, co
w efekcie przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego produktów mięsnych oraz stabilności rynku.
ASF – Wyzwania i strategie działania
Konferencja rozpoczęła się od wystąpienia Zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii, Jakuba Kubackiego, który przedstawił aktualny stan walki z afrykańskim pomorem świń (ASF). Wskazał na główne wyzwania, wśród których wymienił: wdrażanie zasad bioasekuracji, kontrolę populacji dzików oraz skuteczne wykrywanie wirusa w środowisku. Porównał sytuację do gry w szachy, gdzie każdy ruch ma kluczowe znaczenie, a grę komplikuje dodatkowo fakt, że „rywalizuje” trzech graczy: hodowcy świń, populacja dzików oraz sam wirus. Zwrócił uwagę na przykład Czech, gdzie zdecydowane działania, niezwiązane
z reakcjami społecznymi, pozwoliły szybko opanować epidemię.
Zdaniem Kubackiego współpraca weterynarii z hodowcami jest kluczowa, ponieważ skuteczność walki z ASF zależy od przestrzegania zasad bioasekuracji na każdym poziomie. Tylko wspólne działania mogą skutecznie ograniczyć zagrożenie i ochronić krajowy rynek polskiej produkcji trzody chlewnej przed upadkiem.
Reforma hodowli i konkurencyjność na rynku UE
Jacek Strzelecki, prezes Związku POLSKIE MIĘSO, wskazał na problemy strukturalne polskiej produkcji wieprzowiny, jednak zauważył również szansę na odbudowę stada trzody chlewnej, której celem jest wzmocnienie krajowej hodowli. W inicjatywę zaangażowały się organizacje branżowe, takie jak POLPIG, POLSUS, Polski Związek Niezależnych Producentów Świń, Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy RP oraz Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego.
Strzelecki podkreślił także istotną rolę działań promocyjnych, w tym konieczność popularyzacji marki „Polska Wieprzowina” na rynkach zagranicznych, co mogłoby zwiększyć konkurencyjność polskich produktów. W kontekście walki z ASF zwrócił uwagę na przykład Chin, które skutecznie odbudowały swoje pogłowie świń po epidemii ASF. W 2020 roku rozpoczęto tam szeroko zakrojony proces odbudowy wspierany rządowymi dotacjami, inwestycjami prywatnych firm oraz budową nowoczesnych ferm. Do końca 2021 roku populacja świń w Chinach osiągnęła 439 milionów sztuk, co oznacza wzrost o blisko 100 milionów w porównaniu z najniższym punktem po epidemii. Strzelecki zaznaczył, że polski rząd powinien głębiej zaangażować się w działania naprawcze, ponieważ Afrykański Pomór Świń ma ogromny wpływ na krajową gospodarkę rolną i przemysł mięsny. Współpraca rządu
z branżą hodowców, służbami weterynaryjnymi i innymi instytucjami jest kluczowa dla skutecznego zwalczania tej choroby i minimalizowania jej negatywnych skutków.
Bioasekuracja kluczem do sukcesu
Reprezentanci firmy Goodvalley, Marcin Brzoza i Iwona Maśnicka, podkreślili wagę świadomości rolników i samokontroli w zakresie bioasekuracji. Wskazali, że kluczowe jest nie tylko przestrzeganie procedur, ale także czerpanie inspiracji z rozwiązań stosowanych
w firmach i krajach, które skutecznie ograniczyły rozprzestrzenianie się ASF.
Dodatkowo zaakcentowali, że pracowników Goodvalley oraz przedstawicieli i pracowników podmiotów współpracujących obowiązuje kategoryczny zakaz spożywania mięsa, produktów zawierających tłuszcz oraz jakichkolwiek elementów pochodzenia odzwierzęcego na terenie ferm, centrum serwisowego Uniechówek, warsztatów, wytwórni pasz, magazynów, biogazowni, zakładów rolnych, podczas wykonywania prac polowych oraz w kabinach pojazdów służbowych. Zakaz ten pomaga uniknąć kontaktu z zainfekowanymi produktami, co zmniejsza ryzyko przeniesienia wirusa na inne zwierzęta i do innych regionów. Ponadto, ASF może być przenoszony przez osoby, sprzęt, a także żywność, dlatego taki zakaz stanowi istotny element bioasekuracji, podkreślając rolę samokontroli w skutecznym zarządzaniu chorobą.
Niepewna przyszłość polskiego rolnictwa
Podczas dyskusji końcowej rolnicy wyrazili swoje zaniepokojenie wolnym tempem działań administracji oraz trudnościami w konkurowaniu z zagranicznymi koncernami. Wskazano na konieczność bardziej zdecydowanych działań państwa oraz wsparcia dla rodzimych producentów.
Spotkanie zakończyło się wspólnym obiadem przygotowanym przez Koło Gospodyń Wiejskich Zasiadki, które podkreśliło wagę lokalnych tradycji kulinarnych w kształtowaniu tożsamości polskiego sektora mięsnego. Konferencja pokazała, że choć polska branża mięsna stoi przed poważnymi wyzwaniami, to dialog i współpraca między wszystkimi interesariuszami mogą być kluczem do rozwiązania problemów i budowy silniejszego sektora hodowlanego w Polsce.
