EFSA zakończyła ocenę zezwoleń nadzwyczajnych przyznanych przez 11 państw członkowskich UE na stosowanie insektycydów na bazie neonikotynoidów do ochrony buraków cukrowych w latach 2020 i 2021. Oceny obejmują 17 zezwoleń nadzwyczajnych na środki ochrony roślin zawierające klotianidynę, imidachlopryd, tiametoksam i tiaklopryd, udzielonych przez Belgię, Chorwację, Danię, Finlandię, Francję, Niemcy, Litwę, Polskę, Rumunię, Słowację i Hiszpanię. Stosowanie na zewnątrz imidachloprydu, tiametoksamu i klotianidyny w UE zostało zakazane w 2018 r., a w styczniu 2020 r. zatwierdzenie tiakloprydu nie zostało przedłużone. Oceny EFSA wykazały, że pierwsze trzy substancje stanowią zagrożenie dla zdrowia pszczół, a stosowanie tiakloprydu może prowadzić do skażenia wód gruntowych. W 2020 r. Komisja Europejska zwróciła się do EFSA o ocenę, czy zezwolenia nadzwyczajne udzielone przez państwa członkowskie były uzasadnione, ponieważ istniało zagrożenie dla upraw, „którego nie można powstrzymać w żaden inny rozsądny sposób”, zgodnie z rozporządzeniem UE w sprawie środków ochrony roślin. EFSA stwierdziła, że we wszystkich 17 przypadkach zezwolenia w sytuacjach nadzwyczajnych były uzasadnione, ponieważ nie były dostępne żadne alternatywne produkty lub metody – chemiczne lub niechemiczne – albo istniało ryzyko, że agrofag może stać się odporny na dostępne produkty alternatywne.
Jedenaście państw członkowskich udostępniło EFSA oryginalne wnioski o zezwolenia w sytuacjach nadzwyczajnych, a także pełne oceny, które przeprowadziły przed przyznaniem zezwoleń. Oceny dokonano dla każdej substancji. Każda ocena została dalej podzielona na oceny kombinacji substancji/agrofagów, np. klotianidyna/mszyce, imidaklopryd/mucha buraczana i tak dalej. Państwa członkowskie były zobowiązane do wymienienia, dla każdego ocenianego agrofaga, wszystkich dostępnych pestycydów dopuszczonych na ich terytorium do zwalczania tego agrofaga w buraku cukrowym, a także wszystkich dostępnych metod kontroli innych niż owadobójcze. Wymagano od nich również dostarczenia informacji na temat prowadzonych lub planowanych badań dotyczących zwalczania szkodników. Sesja informacyjna w celu przedstawienia prac przeprowadzonych nad zezwoleniami w sytuacjach nadzwyczajnych odbędzie się 30 listopada 2021 r. EFSA skorzysta również z tej okazji, aby zebrać informacje zwrotne od zainteresowanych stron, czy istnieje potrzeba opracowania bardziej szczegółowego narzędzia dla państw członkowskich do oceny sytuacji nadzwyczajnych stosowania pestycydów. Specjalne narzędzie poprawiłoby sposób, w jaki państwa członkowskie oceniają przyszłe zastosowania pestycydów w sytuacjach nadzwyczajnych i mogłoby przyczynić się do osiągnięcia celów wyznaczonych w strategiach różnorodności biologicznej i strategii „od pola do stołu” w zakresie ograniczania stosowania pestycydów i promowania alternatywnych środków ochrony zbiorów przed szkodnikami i chorobami.
/op.MM na podstawie https://www.efsa.europa.eu/en/news/neonicotinoids-efsa-assesses-emergency-uses-sugar-beet-202021
